Mr. Tú: 0935132878
Mr. Phong: 0909424276
Mr. Hiếu: 0909873800
Mr. Mạnh: 0901100278
Ms. Sương: 0909210511
Ms. Vy: 0909210811
Mr. Đạt: 0937547855
Khánh: 0902737314
Free Shipping
Trong kỷ nguyên của tốc độ và hiệu suất, ổ cứng SSD NVMe đại diện cho bước tiến vượt bậc về công nghệ lưu trữ. Tuy nhiên, không ít người dùng gặp phải một trở ngại phức tạp và gây nản lòng: lỗi BIOS không nhận SSD NVMe. Sự cố này chặn đứng khả năng khởi động hệ điều hành, biến linh kiện đắt giá của bạn thành một khối kim loại không được công nhận.
Bài viết này, được đúc kết từ kinh nghiệm chuyên sâu từ đội ngũ kỹ thuật của Trần Gia Computer, sẽ đi sâu vào định nghĩa chính xác của lỗi, phân tích nguyên nhân tận gốc rễ và đưa ra quy trình khắc phục từng bước để đảm bảo hệ thống của bạn hoạt động trở lại với hiệu suất tối ưu.
Lỗi BIOS không nhận SSD NVMe là tình trạng hệ thống khởi động cơ bản (BIOS/UEFI) của máy tính không thể phát hiện hoặc hiển thị ổ cứng thể rắn chuẩn NVMe được cài đặt.
Về bản chất, đây là rào cản giao tiếp nghiêm trọng giữa phần cứng lưu trữ tốc độ cao và phần mềm khởi động ban đầu của bo mạch chủ.
SSD NVMe (Non-Volatile Memory Express) sử dụng giao thức truyền tải PCIe (Peripheral Component Interconnect Express), khác biệt hoàn toàn so với các ổ SSD SATA truyền thống. Khi lỗi này xảy ra, máy tính không thể tìm thấy thiết bị lưu trữ cần thiết để tải hệ điều hành, dẫn đến việc người dùng bị mắc kẹt tại màn hình BIOS hoặc gặp thông báo lỗi khởi động (Boot Failure). Tình trạng này gây ra sự gián đoạn nghiêm trọng đối với quy trình làm việc và trải nghiệm sử dụng hiệu suất cao mà ổ NVMe lẽ ra phải cung cấp.
Trải nghiệm thực tế cho thấy, nguyên nhân sâu xa dẫn đến việc bo mạch chủ "từ chối" nhận diện ổ cứng NVMe thường không chỉ nằm ở bản thân ổ cứng. Các vấn đề này bao gồm cả lỗi vật lý và lỗi cấu hình phức tạp đòi hỏi sự kiểm tra chính xác.
Cổng SATA kết nối chưa đúng
Mặc dù NVMe sử dụng khe cắm M.2, nhưng nhiều bo mạch chủ có thiết kế chia sẻ băng thông PCIe giữa khe M.2 và các cổng SATA. Khi người dùng kết nối một thiết bị vào cổng SATA cụ thể, khe M.2 có thể bị vô hiệu hóa (disabled) để ưu tiên băng thông đó. Tuyệt đối cần kiểm tra sách hướng dẫn sử dụng của bo mạch chủ để xác định cổng SATA nào bị "chia sẻ" tài nguyên với khe M.2 đang dùng.
Ổ cứng SSD không được định dạng
Một ổ SSD hoàn toàn mới chưa được định dạng hoặc khởi tạo (initialized) sẽ không được hệ điều hành nhận diện. Tuy nhiên, BIOS/UEFI vẫn phải nhận diện được sự tồn tại vật lý của ổ cứng. Nếu BIOS không nhận, đây là dấu hiệu cho thấy vấn đề không phải ở định dạng dữ liệu mà là ở kết nối hoặc cấu hình. Chúng tôi nhận định, việc không định dạng chỉ ngăn hệ điều hành sử dụng, không phải ngăn BIOS nhìn thấy.
Đây là một trong các nguyên nhân phổ biến nhất. BIOS/UEFI cần được thiết lập ở chế độ phù hợp với ổ NVMe.
| Thiết lập Cấu hình | Trạng thái cần kiểm tra | Lý do & Khuyến nghị |
| Chế độ SATA | Phải là AHCI hoặc NVMe/PCIe | Chế độ IDE lỗi thời không hỗ trợ NVMe. |
| Chế độ Khởi động | Phải là UEFI (thay vì Legacy/CSM) | Ổ NVMe thường yêu cầu khởi động theo chuẩn UEFI và phân vùng GPT. |
| Khởi động An toàn (Secure Boot) | Thử Tắt (Disable) | Đôi khi Secure Boot ngăn chặn việc nhận diện thiết bị mới, đặc biệt sau khi cập nhật phần mềm. |
SSD bị hỏng
Ổ cứng bị lỗi firmware hoặc hỏng chip điều khiển (controller) sẽ khiến thiết bị hoàn toàn không phản hồi tín hiệu từ bo mạch chủ. Trong trường hợp này, BIOS không thể liệt kê thiết bị. Nếu đã thử tất cả các cách khắc phục cấu hình mà lỗi vẫn còn tồn tại, khả năng hư hỏng phần cứng ổ cứng là rất cao.
Dây cáp bị hỏng, gãy
Đối với ổ NVMe M.2, vấn đề dây cáp thường không xảy ra vì chúng cắm trực tiếp vào khe. Tuy nhiên, nếu bạn đang sử dụng bộ chuyển đổi NVMe sang PCIe Card, hãy đảm bảo khe cắm PCIe đã được cố định chắc chắn, đồng thời không có bất kỳ rạn nứt hoặc cong vênh nào tại chân tiếp xúc. Việc kiểm tra thận trọng này giúp loại trừ lỗi kết nối vật lý.
Để giải quyết triệt để sự cố này, chúng ta cần thực hiện một chuỗi các bước kiểm tra và can thiệp kỹ thuật theo trình tự logic.
Kiểm tra BIOS có nhận SSD không
Trước tiên, hãy xác minh chính xác tình trạng. Truy cập BIOS/UEFI. Tìm kiếm các mục như "Storage Configuration", "Boot Devices", hoặc "System Information". Nếu ổ NVMe không xuất hiện tại đây, chúng ta biết rằng lỗi nằm ở cấp độ thấp (kết nối vật lý hoặc cấu hình BIOS). Nếu nó xuất hiện, lỗi nằm ở quá trình tải hệ điều hành.
Đặt lại cấu hình SSD
Như đã đề cập, thiết lập BIOS không đúng là rào cản lớn nhất. Thực hiện 3 bước:
Ổ cứng báo "Not Initialized"
Nếu BIOS đã nhận NVMe nhưng hệ điều hành (ví dụ: Windows Setup) báo "Not Initialized" (Chưa Khởi tạo), hãy làm theo quy trình này:
Cập nhật Driver ổ cứng
Driver không phải là nguyên nhân khiến BIOS không nhận diện, nhưng việc driver không tương thích là lý do khiến hệ điều hành không thể sử dụng ổ cứng NVMe đã được BIOS nhận. Sau khi khắc phục lỗi nhận diện cấp BIOS, hãy đảm bảo bạn cài đặt driver NVMe chính hãng từ nhà sản xuất ổ cứng (ví dụ: Samsung NVMe Driver) thay vì chỉ dùng driver thông thường của Microsoft.
Tháo bớt thiết bị PCIe
Nếu bạn đang sử dụng nhiều thiết bị PCIe (card đồ họa, card âm thanh, v.v.), hãy kiểm tra xem bạn có vượt quá số lượng làn PCIe (PCIe Lanes) mà CPU và bo mạch chủ hỗ trợ không. Việc quá tải này có thể dẫn đến việc khe M.2 bị tắt. Hãy xem xét việc tháo bớt một số thiết bị PCIe không cần thiết để giải phóng tài nguyên.
Đổi ký tự và phân vùng lại ổ cứng
Đây là bước khắc phục sau khi ổ NVMe đã được định dạng và xuất hiện trong hệ điều hành nhưng lại không hiển thị trong "My Computer" (Máy tính của tôi). Trong Disk Management, nhấp chuột phải vào phân vùng, chọn "Change Drive Letter and Paths..." (Thay đổi Ký tự và Đường dẫn Ổ đĩa) và chỉ định một ký tự ổ đĩa mới duy nhất.
Việc xử lý các vấn đề liên quan đến BIOS và phần cứng nhạy cảm đòi hỏi một cách tiếp cận chuyên nghiệp và cẩn trọng.
Không, việc cập nhật BIOS/UEFI không trực tiếp làm mất dữ liệu trên ổ cứng. Tuy nhiên, nếu quá trình cập nhật bị gián đoạn (ví dụ: mất điện), bo mạch chủ có thể bị hỏng, khiến hệ thống không thể khởi động và dữ liệu tạm thời không thể truy cập được.
Bạn hoàn toàn có thể phân biệt dựa vào "key" (chân kết nối) trên khe cắm. M.2 NVMe sử dụng Key M (chỉ có một rãnh ở phía bên phải), trong khi M.2 SATA/NVMe đa năng sử dụng Key B+M (hai rãnh). Tuy nhiên, cách tốt nhất là tra cứu thông số kỹ thuật chi tiết của bo mạch chủ.
Các phiên bản Windows hiện đại (Windows 10/11) đã tích hợp driver NVMe cơ bản của Microsoft. Tuy nhiên, để đạt được tốc độ truy xuất và ổn định tối đa, chúng tôi khuyến nghị mạnh mẽ bạn nên cài đặt driver chuyên dụng của nhà sản xuất ổ cứng sau khi hoàn thành cài đặt hệ điều hành.
Mình là Đào Văn Nhỉ, mình đã có nhiều năm theo dõi và trải nghiệm các sản phẩm liên quan đến PC. Hy vọng chia sẻ được sự hứng thú này với mọi người!
Xem tất cả bài viết của Đào Nhỉ
